11-03-2016 “Maakt hoogbegaafdheid eenzaam? “

In Archief Arnhem by HB-Café Arnhem

Maakt hoogbegaafdheid eenzaam?

De bevolking groeit de komende jaren verder met ongeveer 60.000 mensen per jaar, aldus het CBS. Ergens in 2016 wonen er in Nederland 17 miljoenen mensen. Daarnaast bestaat de wereldbevolking al enige jaren uit meer dan 7 miljard inwoners. Hoe is het dan in vredesnaam mogelijk dat mensen eenzaamheid ervaren?

Wat is eenzaamheid?

Eenzaamheid kenmerkt zich door gemis en teleurstelling

Eenzaamheid is een negatieve situatie, gekenmerkt door gemis en teleurstelling. Het is de uitkomst van een persoonlijke waardering van een situatie waarin iemand zijn bestaande relaties afweegt tegen zijn eigen wensen of verwachtingen ten aanzien van relaties. Eenzaamheid is dus een persoonlijke, subjectieve ervaring. Gevoelens van eenzaamheid hebben vooral betrekking op gebreken in de kwaliteit van relaties. Maar iemand kan zich ook eenzaam voelen doordat het aantal contacten lager is dan gewenst (Gierveld-de Jong & van Tilburg, 2007).

Eenzaamheid kan emotioneel of sociaal zijn

Er zijn twee soorten eenzaamheid (van Tilburg, 2007):

Emotionele eenzaamheid
Als iemand een sterk gemis ervaart van een intieme relatie, een emotioneel hechte band met een partner of vriend(in).

Sociale eenzaamheid
Als iemand betekenisvolle relaties mist met een bredere groep mensen zoals kennissen, collega’s, buurtgenoten of mensen met dezelfde belangstelling.

Bron: Volksgezondheidenzorg.info

Vrijdag 11 maart, hb-café Arnhem. Een klein gezelschap dit keer. Een heftig onderwerp, dat ook. Hoofdvraag van de avond: Maakt hoogbegaafdheid eenzaam?

Bij binnenkomst lieten wij de deelnemers – onbewust-  kiezen tussen 2 stiften, waarmee de naamsticker beschreven kon worden. Fascinerend was, dat ALLE deelnemers kozen voor de donkerblauwe stift en niemand voor de rode.

Kort door de bocht: binnen de kleurenpsychologie staat blauw voor een tekort aan verbondenheid. Los van het feit dat dit kleine experiment natuurlijk an sich helemaal niets zegt, vond ik het wel een leuke constatering.

Karel Jurgens, bestuurslid van het IHBV en lifetime student psychologie begon zijn presentatie met cijfers over eenzaamheid in de Nederlandse bevolking. In 2012 gaf bijna veertig procent van de bevolking van 19 jaar en ouder aan eenzaam te zijn; met oplopende percentages bij een toenemende leeftijd.

Eenzaamheid is dus niet iets wat uniek is voor HB, maar met minder mensen om je heen waarmee je op een bepaalde manier kunt levelen, ligt het gevaar om onvoldoende verbindingen te hebben of met name verbindingen te hebben die niet geheel naar wens zijn natuurlijk wel ontzettend op de loer. Grote ‘afstand’ maakt bovendien ook het verwerven van sociale competenties lastig.

Met enig rode wangen merkte ik op dat ik me ook wel voor kan stellen dat mijn eeuwige nuanceringen en it depends gedachten voor de meeste mensen ook ontzettend irritant kunnen zijn.

Contact’leegte’
Elke hb-er weet altijd direct waar ik het over heb wanneer ik deze term  aanhaal. Je enorm eenzaam kunnen voelen, zelfs wanneer je niet ‘alleen’ bent. Midden in een menigte ‘eenzaamheid’ ervaren. Een terugkerend thema binnen de HB-cafés.
Momenten, evenementen met veel hb-ers samen zijn op de een of andere manier fantastisch, leveren energie op, maar we merken ook dat we er vaak een dag/ dagen van moeten bijkomen.

Moeten we wellicht de vraag bijstellen of er een vraag aan toevoegen: Maakt hooggevoelig eenzaam?

Naast de meestal niet ‘gekozen’ eenzaamheid (contactleegte), merkten we op dat hooggevoeligheid een dwarsligger kan zijn. Enerzijds afspraken afzeggen, of zo min mogelijk plannen, omdat de puf en energie er niet is, en anderzijds op andere momenten alleen thuis zitten te mokken dat je je toch wel alleen voelt. Tegenstrijdig, maar daarom nog niet minder waar en voor velen erg herkenbaar.

Was er tijdens eerdere edities vaak sprake van vele toehoorders en enkele actieve participanten, viel me juist tijdens dit onderwerp op dat een groot deel van de deelnemers een actieve rol heeft gespeeld.

Ik vind het mooi om te zien dat hb-ers, wanneer de echte klik en herkenning er is, binnen no-time gesprekken met elkaar voeren, die veel dieper gaan, veel persoonlijker en kwetsbaarder zijn dan ik ooit ervaren heb binnen andere groepen mensen, die elkaar eigenlijk amper kennen. Hoezo, niet sociaal, of bijna autistisch stil en teruggetrokken?

Een klein percentage van de bevolking is hoogbegaafd. De kans dat je iemand treft lijkt wellicht klein, maar binnen het perspectief van de gehele (wereld) bevolking is zo’n klein percentage echt enorm veel! (Zonder te bagatelliseren.)

Advies: een proactieve houding! Zoek ons op, je bent welkom! We zien u graag weer tijdens 1 van de volgende hb-café’s in Arnhem!

Chantal Berens

Mocht je net als ik geïnteresseerd zijn in allerlei feitjes en cijfers ten aanzien van de volksgezondheid en zorg, speur dan vooral eens rond op Volksgezondheidenzorg.info