09-12-2022 HB-Café Alkmaar: De innerlijke wereld en belevingen van de hoogbegaafde
Door: Truus van der Kaaij
“It is not the giftedness of IQ, it is the giftedness of seeing the world in a way that other people do not see and perhaps cannot even imagine” (Sternberg, 2020).
Truus van der Kaaij neemt ons in het HB-café Alkmaar op 9 december mee naar de innerlijke wereld en de belevingen van hoogbegaafdheid.
We zijn heel blij dat Truus weer bij ons wil komen spreken en we verwachten dat we zoals iedere keer getrakteerd worden op een avond vol inzichten, kennis en heerlijke herkenning. We hebben Truus gevraagd of zij in een aankondiging iets meer kon vertellen over de avond. Zij schrijft het volgende:
“Ik wil het met u hebben over het innerlijk van de hoogbegaafde. In de wetenschap kreeg dit thema schaarse aandacht. De focus lag, in navolging van toonaangevend Amerika, op onderwijs en hoe de hoogbegaafde kan komen tot prestaties; weinig over hoe deze mensen zichzelf kunnen herkennen en goed/beter met zichzelf kunnen omgaan. Ondanks deze focus op onderwijs en prestaties is er ook in het onderwijs nog steeds alle reden om breder te kijken naar wat het betekent om hoogbegaafd te zijn. Denk aan de vele hoogbegaafde onderpresteerders, diegenen die zich verstoppen, en de vier problematische profielen van de zes leerling-profielen die Neihart onderscheidde (de Creatieve/uitdagende, de Ondergronds-gaande, de Risicovolle en de Dropout begaafde).
Slechts 30% van de intellectueel begaafden wordt academisch getalenteerd (Gagné, 2021).
Bovendien is de wetenschapscultuur aan de universiteiten ook vandaag de dag nog altijd gebaseerd op de mechanistische-materialistische grondstellingen van de 19e eeuw over het leven, de evolutie, de mens, de natuur en de kosmos. Dit resulteert in de concentratie van de wetenschap op fysica, chemie en biologie. De mens primair bezien als machine en als productie-eenheid (à la Taylor).
Vanavond beschouwen we de hoogbegaafde breder en dieper.
Wat zou het voor het begrijpen van hoogbegaafdheid betekenen als we een ruimer, interdisciplinair mens- en wereldbeeld hanteren? Welke inzichten en mogelijkheden doen zich dan voor?
Hoogbegaafdheid is veel meer dan een goed verstand. Hoogbegaafden beleven hun omgeving intensiever en ze zijn gevoeliger op veel fronten; hoogbegaafdheid impliceert ook bepaalde fysiologische kenmerken, zoals gevoeliger ingewanden en andere gevoeligheden zoals allergieën en stofwisselings – en neurochemische verschillen. In mijn onderzoek (2016) naar de relatie hoogbegaafdheid en levensbeschouwing gaf 35% van de 234 respondenten aan bekend te zijn met een buitenzintuiglijke ervaring.
We kijken naar een mogelijke evolutionaire verklaring van het verschijnsel hoogbegaafdheid, waarin het accent ligt op bewustzijn in plaats van op intelligentie. Een verschuiving die door middel van een
– al vele decennia gebruikt – medisch differentiatie model komt tot psychologische profielen die te identificeren zijn. Wetenschap spreekt van de profielen ‘Aandacht’, ‘Affectie’ en ‘Actie’. Het profiel Affectie (gevoel) heeft onze aandacht. Ook omdat creativiteit (gevoel) wordt gezien als het meest voorkomende risico signaal voor suïcide, gevolgd door depressie, isolatie, onderpresteren, stress, verlies en overexcitabilities.
De theorie van de Poolse psychiater Kazimierz Dąbrowski’s met de vijf bijbehorende overexcitabilities (psychomotorisch, zintuigelijk, intellectueel, imaginatief en emotioneel) komt aan de orde, en door middel van individuele opdrachten kijken we o.a. naar onze innerlijke biografie. De ontwikkelingspotentie van hoogbegaafden kan via emoties, waarden, moraliteit en levensbeschouwing uitlopen in spiritualiteit, te beschouwen als instrument voor ontwikkeling van zelfinzicht en vormgeven van structuur in eigen gedrag.”
Over Truus van der Kaaij
Truus verzorgt workshops en lezingen, en werkt aan diverse projecten (o.a. studie doctorate candidate). Tijdens haar studie voor Specialist in Gifted Education (ECHA, European Council for High Ability) ontdekte ze in 2003 de persoonlijkheidstheorie van Dabrowski en droeg ze die sindsdien uit.
Ze was docententrainer bij InHolland ‘Hoogbegaafdheid Realiseren’, gaf oudercursussen en advies aan scholen (VO) over de begeleiding van hoogbegaafden. Ze had haar eigen coachpraktijk en leidde de Zomer Academie voor volwassen hoogbegaafden. Ze is medeoprichter van de maatschap Leren Filosoferen. In het begin van haar carrière was ze docent Engels, remedial teacher/intern begeleider en dyslexie-specialist.
De hypothese dat hoogbegaafden ruimer bewust zijn was het resultaat van vele jaren observatie, wetenschappelijke intuïtie, logisch denken en meer dan 40 jaar metafysische studie.
Locatie: We houden ons HB-Café in De Letterbak in Alkmaar, Edisonweg 10-12, 1821 BN. Entree via de voorzijde van het gebouw. Parkeren kan rondom en gratis. Openbaar vervoer op loopafstand.
Tijd: Van 19.30 tot 22.00 uur, met inloop vanaf 19.00 en uitloop tot max 22.30 uur.
Aanmelden: Door onderstaande blokken in te vullen en op te sturen schrijf je je in voor het HB-Café op 9 december 2022 in Alkmaar. Je aanmelding wordt omgezet in een definitieve deelname zodra het IHBV het bijbehorende entreegeld à € 17,50 p.p. heeft ontvangen. Je kunt direct online betalen via IDEAL of Bankcontact/Mister Cash.
Krijg je geen mail, of gaat er iets anders mis, meldt dit dan bij het IHBV via administratie@ihbv.nl .